نوجوانم را در شروع سن بلوغ چگونه همراهی کنم؟

نوجوانم را در شروع سن بلوغ چگونه همراهی کنم؟ (بلوغ جسمی و تغییرات آن)

یکی از اولین مراحل بلوغ که به چشم می آید، بلوغ جسمی است که با تغییرات ظاهری در بدن فرد همراه است. بلوغ جسمی که بعد از بلوغ جنسی آشکار می شود در حقیقت تاثیرات رشد ارگان های جنسی در بدن است. بلوغ جنسی با تغییرات در ارگان های درونی بدن، تغییرات و رشد هورمونی و در نتیجه تغییرات در ویژگی های بدنی ظاهر می شود. در این دوره نوجوان ها با مشکلات زیادی رو به رو میشوند که به عنوان اولین سری مشکلات جدی و پا گذاشتن به دنیای بزرگسالان محسوب می شود و از این منظر، نوع رو در رو شدن و برخورد با آن بسیار مهم و تاثیر گذار است.

در دوران رسیدن به سن بلوغ، بلوغ دیررس در پسران و بلوغ زودرس در دختران به عنوان یک بحران محسوب میشود. تغییرات پوستی، تغییرات مربوط به صدا، بزرگی یا کوچکی عضلات و … از معضلات اصلی به حساب می آید که به طور مستقیمی بر رفتارها و خلق و خو تاثیر دارد. می تواند باعث افزایش اعتماد به نفس و یا کاهش آن شود. می تواند نوجوان را به حس ابر قهرمان آسیب ناپذیر برساند یا او را به عمق ناتوانی و بی ارزشی سوق دهد. یکی از مهمترین معضلات این سن، نگهداشتن نوجوان در تعادل است.

بهترین روش برای همراه بودن با بچه ها در این دوران، همدلی کردن با انها و ارتقا اعتماد به نفس عاقلانه در آنها می باشد. این که با حس او به صورت اجتنابی برخورد کنید (اجتنابی اینجا یعنی بگویید: نه اینطور نیست و تو خوبی و انقدر به خودت گیر نده و…! یا بقیه بدن و تو عالی هستی و همه چیزت عالیه) بزرگترین اشتباه خواهد بود.  چنین برخوردهایی، نه تنها به اون این پیغام را می هد که او را درک نمی کنید، بلکه به او این حس را نیز میدهید که او را نمی شنوید و هرطوری  که دوست دارید راه حل ارائه می دهید و این اتفاق اولین قدم برای دور شدن او از شماست. یادتان باشد، روشی که برای شما و در زمان نوجوانی شما کارساز بوده است، می تواند برای این زمان بدون استفاده و غیر مفید باشد.

به جای این جملات بگویید: حست رو درک می کنم، این همه جوش روی صورت، واقعا اذیت کنندست یا این همه عصبی شدن بی دلیل واقعا استرس آوره و تو خیلی داری تلاش می کنی که خودتو کنترل کنی، من فکر میکنم بقیه هم سن هات هم احتمالا چنین چیزهایی رو تجربه می کنن. یکی از اولین پیغام های این جملات به او این است که تو ناقص نیستی، مشکلی نداری و خیلی ها در سن تو این تغییرات رو تجربه می کنن و این فکر بسیار آرام بخش است و کمک می کند او به مرحله بعدی یعنی به دنبال برطرف کردن مشکلات، بگردد.

عد به او دلیل این اتفاقات را توضیح دهید و سعی کنید با کمک خود او راه حل پیدا کنید. یادتان باشد، راه حل های شما ممکن است برای خودتان خوب بوده باشد اما الزاما برای فرزندانتان اینطور نیست. از او، کتاب های راهننما، مشاور و روانشناس نوجوان کمک بگیرید.

نکته مهم این است که این بحث ها و مکالمات در زمانی باید انجام گیرد که آرامش وجود دارد و نوجوان در فضایی مانند قهر، دعوا، نگرانی یا ذوق زدگی زیاد نباشد.

در این سن معمولا دختران دچار افزایش وزن می شوند، به جای سخت گیری های پیاپی، اول حس دوست داشته شدن به او بدهید  و بعد یک برنامه خوب بچینید، یعنی برنامه ای که خود او با ان برنامه احساس خوشحالی کند، به ان به عنوان یک بخش جذاب نگاه کند و نه به شکل یک جریمه جهنمی. مثل کلاس رقص یا فعالیت های ورزشی خانوادگی. بگذارید قسمتی از برنامه ریزی را او به عهده بگیرد و آن را مدیریت کند.

برای پسران در این سن تقویت عضلات بسیار مهم است، پسر لاغر، خجالتی و ناتوان در برقراری ارتباط موثر، یک نگاه خودکم بین را در خود به وجود می آورد. برای او هم برنامه هایی برای رسیدن به ویژگی های مطلوبش فراهم کنید، حتی اگر ژن او بعضی محدودیت ها رابرای او ایجاد کرده باشد (مانند قد یا ضعف بینایی و …)، رفتن در مسیر پیشرفت، حال او را خوب می کند و اعتماد به نفس او را بسیار تقویت میکند. بگذارید کلاس های ورزشی مختلف را حداقل برای یک دوره امتحان کند و خودش تصمیم بگیرد.

خوردن ویتامین ها، مکمل های غذایی، تنوع در وعده هایی غذایی و جنس تنقلات در خلق و خو، هیجانات، میزان انرژی و خستگی انسان بسیار مهم است. یک برنامه منظم برای او و خود تنظیم کنید و مراقب انجام دادن آن به صورت دائم و منظم باشید. برای فرم بدن و توانایی های لازم یک هدف انتخاب کنید و برای آن برنامه ریزی کنید. یادتان باشد اهداف را خود او باید انتخاب کند و اگر اهداف او با مواردی خیلی وسواسی منطبق است، نقطه هدف را به چند هدف کوچک تقسیم کنید و در این از یک روانشناس کمک بگیرید تا به او تعادل و واقعیت را نشان دهد.

اگر در این مراحل به نظر می آید با او به مشکل خورده اید و انگار هر کدام از یک سیاره متفاوت هستید، حتما از یک روانشناس کمک بگیرید تا شما را به یک ادبیات مشترک برساند.

اگر این مطلب برای شما کافی نیست می توانید به بقیه مطالب قسمت مربوط به نوجوانان را مطالعه نمایید و یا برای دریافت مشاوره به قسمت مشاوره فردی مراجعه نمایید.

هانیه وزیرپناه
(متخصص حوزه روانشناسی نوجوان و ارتقا مهارت های فردی و سازمانی)