آماده شدن برای بازنشستگی، چه میزان اهمیت دارد؟
بازنشستگی و ارتباط آن با مدیریت سازمان
بازنشستگی مرحله ای از زندگی كاركنان است كه دیگر ضرورتی ندارد تا كار و فعالیت كنند، در نتیجه می توانند در خانه بمانند و به كارهایی مانند ورزش یا فعالیت های مورد علاقه خود، بپردازند. هرچند كه تعداد قابل توجهی از افراد بعد از بازنشستگی به دنبال یافتن شغلی دیگر هستند (چون در دوره بازنشستگی ، افراد به دلیل تغییر در شرایط زندگی و كار نكردن دچار اضطراب های می شوند)، ایجاد سازگاری مناسب با چالش های روحی این دوره، اهمیت فراوانی دارد.
بازنشستگی مرحله ی گذر از یک امنیت چند ساله و رسیدن به یک رها شدگی ایست. جدایی از كار می تواند یك احساس پوچی شدید را در زندگی فرد ایجاد كند؛ بین از دست دادن شغل (بازنشستگی) و احساس رضایت از خود (مفید بودن) رابطه متقابل و مستقیمی وجود دارد و این یکی از پیامدهای منفی دوران بازنشستگی است.
افراد در زمان نزدیک شدن به دوران بازنشستگی قالبا احساس خوشحالی را تجربه می کنند، زیرا فکر می کنند که قرار است بعد از مدت های طولانی از قید بعضی محدودیت ها خارج می شوند. محدودیت هایی مانند ساعت بیداری خاص، مرخصی گرفتن ها، نداشتن وقت کافی برای بودن با خانواده و … اما تا چند روز پس از بازنشستگی، زمانی که هیجانات اولیه کنار رفتند، زمان خالی ای را پیدا می کنند تا به گذشته خود نگاهی بیندازند و این مرحله بحران مرحله بازنشستگی ایست. افرادی که با نگاه کردن به گذشته خود احساس رضایت می کنند به احتمال زیادی، دوران بازنشستگی زاینده و کهنسالی مثبت تری را پشت سر خواهند گذاشت. اما افرادی که با بررسی گذشته خود، به این نتیجه میرسند که کاستی های بزرگی داشته اند و کوتاهی کرده اند، احتمالا در معرض افسردگی، پرخاشگری، انزوا طلبی و حتی دوری گزینی از دیگران را تجربه خواهند کرد.
با توجه به وضعیت کنونی جامعه و با توجه به مشکلات اقتصادی و سیاسی، به احتمال زیاد، افرادی که با احساس پوچی و عدم رضایت از خود رو به رو می گردند، تعداد بیشتری را شامل می شوند، این ترس و این احساس به احتمال بالایی از زمانی نزدیک به بازنشستگی آغاز میگردد و قطعا به دلیل ایجاد استرس، اضطراب، نگرانی و نا آرامی در فرد، راندمان کاری او را کاهش خواهد داد. این عدم آرامش را دیگر کارمندان خواهند دید و به آنها نیز منتقل خواهد شد و نگران رسیدن تاریخ بازنشستگی خود خواهند بود
در نتیجه آماده سازی شرایط مناسب و آموزش به افرادی که در معرض بازنشستگی هستند بسیار مهم است. آماده سازی های حرفه ای سازمان ها، موجب ایجاد شرایط مطلوبی مانند موارد زیر خواهد شد.
آرامش درونی فرد و در نتیجه پایین نیامدن راندمان کاری وی
مشاهده ارامش فرد توسط همکاران وی و در نتیجه ایجاد احساس امنیت برای زمان بازنشستگی خود
افزایش حس امنیت شغلی و روانی در کل سازمان و در نتیجه افزایش رضایت از شغل خود که موجب افزایش تعهد کاری می گردد.
در نتیجه اگر شما مدیر یک سازمان و یا کارخانه هستید و به دنبال ارتقا تعهد کارکنان خود هستید، یکی از روش های غیر مستقیم آن، انتقال این حس به کارکنان است که ما به یاد زمان خروج شما از سیستم هم هستیم و برای رو به رو شدن با آن، شما را قوی خواهیم کرد.
هانیه وزیرپناه
متخصص حوزه سلامت روان و روانشناسی صنعتی و سازمانی