برنامه ریزی در سازمان و کار
برنامه ریزی ها برای دستیابی به اهداف و موفقیت های سازمانی، واجب هستند. با توجه به عوامل مختلف در محیط کار و سازمان و کارخانه، مدلی خاص از برنامه ریزی قابل استفاده می باشند که در کارایی نیز کاربردی باشند. عواملی مانند، فعالیت ها، بودجه، زمان، وسعت و تعداد پرسنل و …. بر انتخاب برنامه ریزی موثر هستند.
انواع برنامه ریزی در 4 دسته زیر تقسیم می شوند:
راهبردی
تاکتیکی
عملیاتی
احتمالی
به بررسی اجمالی آنها می پردازیم:
راهبردی
برنامه ریزی راهبردی، تصویر کلان یک سازمان می باشد. این اهداف سازمان را برای مدت زمان مشخص و از پیش تعیین شده ای تعیین و روند آن را راهبری میکنند و به وسیله مانیتورینگ توسط آن، اطمینان حاصل میکند که این اهداف با مأموریت، چشم انداز و ارزشهای سازمان همسو باشند.
برنامه ریزی راهبردی در اکثر سازمان ها، شامل مدیران ارشد می باشد. ولی ممکن است در برخی از شرکتهای کوچک تر تصمیم تصمیم مدیریت بدین صورت باشد که، همه کارمندان خود را هنگام تعیین مأموریت، چشم انداز و ارزشهایشان همراه کنند. تصمیم گیری در این باره با توجه به ویژگی ها، مدل های ارتباطی درون سازمانی، توسط مدیریت اتخاذ می گردد.
تاکتیکی
برنامه ریزی تاکتیکی، نحوه اجرای یک برنامه ریزی، توسط شرکت را توصیف میکند. در حقیقت بر ابزار ها و روش های دستیابی به اهداف تمرکز دارد. یک برنامه تاکتیکی متشکل از چندین هدف کوتاه مدت است که در فازهای مختلف طراحی می گردند اما در اکثر پروزه ها، این مدل ار برنامه ریزی به صورت یک بازه یک ساله طراحی می گردد و در فواصل کوتاه تر، تکنیک های چک و مانیتورینگ، طراحی می گردد.
به طور کلی، تنظیم و نظارت بر استراتژیهای تاکتیکی، مانند برنامه ریزی و اجرای یک کمپین بازاریابی، بر عهده مدیران میانی است.
عملیاتی
برنامههای عملیاتی، در حقیقت، مواردی هستند که به صورت روزانه انجام میگیرند تا بر اجرای برنامه ریزی های تاکتیکی نظارت داشته باشند.
برنامههای عملیاتی میتواند شامل برنامههای کاری، خط مشیها، قوانین یا مقرراتی باشد که استانداردهایی را برای کارمندان تعیین میکند و همچنین وظایف خاصی را که مربوط به اهداف درون استراتژی تاکتیکی است، مانند پروتکل مستند سازی و رسیدگی به عدم حضور در کار.
احتمالی
برنامه ریزی های احتمالی در حقیقت، برنامه ریزی هایی هستند که به مدیران کمک می کنند تا برای زمان های احتمالی بروز بحران و یا اتفاق های پیش بینی نشده، آماده باشند و با کمترین میزان از ضرر، از آن گذر نمایند.
برنامه ریزی های احتمالی طیف گسترده ای از سناریوها و پاسخ های مناسب را برای موضوعات متنوع که ممکن است در معرض ریسک قرار گیرند، از برنامه ریزی پرسنل تا آمادگی پیشرفته برای حوادث خارج که میتواند بر تجارت تأثیر منفی بگذارد، شامل می شود.
از توضیحات بالا مشخص است که در یک سازمان هر 4 مدل از برنامه ریزی جاری است و قسمت مهم در برنامهریزی، چک کردن برنامه و تشخیص آن که کدام مدل و سطح از برنامه ریزی در اولویت بازنگری، چک شدن و یا بررسی می باشد .
در هر مدل از برنامه ریزی (چه در سازمان و چه در زندگی فردی)، شروع یک برنامه ریزی، از تعیین اهداف بلند مدت می باشد و دیگر برنامه ریزی ها در راستای رسیدن به هدف بلند مدت می باشند.
جهت تنظیم، بررسی و کنترل کیفیت روند برنامه ریزی، توصیه می شود تا با متخصصین مشورت نمایید. این نکته قابل اهمیت می باشد که، هرچقدر شما به عنوان مدیر، بر سازمان خود اشراف داشته باشید، یک دید جدید و خارج از سیستم شما، به دلیل دارا بودن زاویه دیدی از بیرون، میتواند به شما کمک نماید تا جزئیات را بهتر ببینید.
هانیه وزیرپناه
متخصص حوزه سلامت روان سازمانی و فردی